1 Haziran 2013 Cumartesi
1,2 milyarı kadın olmak üzere 3 milyar civarında iş gücü bulunuyor.
Her gün yaşanan yaklaşık 1 milyon iş kazası, dünya genelindeki
toplam gayrisafi hâsılanın yüzde 4’ünü alıp götürüyor. İş kazası
ve meslek hastalıkları sonucu her yıl 2,3 milyon insan, maalesef
hayatını kaybediyor, çok daha fazla insan ise iş göremez hale
geliyor.
Sadece bu rakamlar dahi, çalışma hayatında yapılacak bir
iyileştirmenin, insanlık adına önemini ortaya koyuyor. Geçtiğimiz
10 yılda istihdamı artırırken, istihdam şartlarını iyileştirme
konusunda çok büyük hassasiyet gösterdik, önemli düzenlemeler
gerçekleştirdik. İş sağlığı ve güvenliğinde, sadece kuralcılıktan
ibaret bir yaklaşımdan ziyade, iyileştirici ve önleyici bir anlayışı
esas alıyoruz. İş dünyasının da, iş güvenliği meselesini, uyulması
gereken bir mecburiyetten ziyade, çalışanların sağlığını ve
güvenliğini destekleyen, verimi ve kaliteyi artıran bir araç olarak
görmesi gerektiğine inanıyorum.
Ancak böyle bir kültür oluştuğu takdirde, iş sağlığı ve güvenliği
konusunda sürekli iyileşme ve gelişme ortamı sağlamak mümkün
olabilecektir. Sağlıklı ve güvenli iş yerlerinin oluşması, iş kazaları
ve meslek hastalıklarının önlenebilmesi için, bu yönde bir kültür
oluşturmalı ve tüm topluma yaygınlaştırmalıyız. Bu konuda,
işverenlerimizin yanı sıra çalışanlarımız da büyük sorumluluk
düşüyor. Çalışanlarımızın iş sağlığı ve güvenliği konusundaki
haklarına sahip çıkmaları, bu hakların takipçisi olmaları gerekiyor.
İşte tüm bu hususlarda tarihi öneme sahip bir düzenleme olan
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası’nın, çalışanlarımıza ve
işverenlerimize hayırlı olmasını diliyorum.
RECEP TAYYİP ERDOĞAN
BAŞBAKAN
Sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamının oluşturulması,
çalışma hayatının öncelikli şartı ve tüm sosyal tarafların ortak
sorumluluktur. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 2010 yılı istatistikleri
değerlendirildiğinde, Türkiye’de 1.325.749 işyeri faaliyet göstermiş
ve bu işyerlerinde 10.030.810 işçi istihdam edilmiştir. İş sağlığı ve
güvenliği açısından ele alındığında, bu işyerlerinde 62.903 iş kazası
ve 533 meslek hastalığı vakası meydana gelmiş, toplam 1.454
çalışanımız hayatını kaybetmiştir. 2010 yılında iş kazaları ve meslek
hastalıkları sonucu kaybedilen iş günü sayısı 1.516.024, sürekli iş
göremez hale gelen çalışan sayısı ise 2.085’dir. İş kazaları ve meslek
hastalıklarının gayri safi yurtiçi hâsılamızın 50 milyar lirasını alıp
götürdüğü tahmin edilmektedir. Maddi kayıplar, telafi edilebilse
de kaybedilen yaşamların telafisi mümkün olmamaktadır. Bu
nedenle iş sağlığı ve güvenliği için alınacak tedbirler, bir maliyet
olarak değil, işyerlerinin daha huzurlu, çalışanların daha mutlu
ve işletmelerin daha verimli olabilmesi için bir öncelik olarak
görülmelidir.
Türkiye’deki işyerlerinin %99’u 250’nin altında çalışan istihdam
eden KOBİ’lerden oluşmakta, çalışanların %84’ü bu işyerlerinde
istihdam edilmektedir. Asıl dikkat çekici olan durum ise iş
kazalarının %80’inin yine KOBİ’lerde meydana geliyor olmasıdır. Bu
verilerden de anlaşılacağı üzere ülkemizde büyük-küçük işletme,
kamu veya özel sektör ayırımı gözetmeksizin tüm çalışanları
kapsayacak bir düzenleme zorunlu hale gelmişti. Bu ihtiyaçtan
hareketle tüm sosyal tarafların da görüşünü alarak 6331 Sayılı İş
Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nu hazırladık. Bu önemli kanun, farklı
siyasi partilerin de desteği ile TBMM’de kabul edildi ve yürürlüğe
girdi.
Çalışma hayatımızda olumlu etkilerini her geçen gün daha fazla
gösterecek böyle bir kanunun hayata geçirilmiş olmasını çok
önemsiyoruz. Ancak hazırladığımız kanun ne kadar iyi olursa
olsun, kanunun amacına ulaşması ancak ilgili bütün paydaşlarca
benimsenmesi ve uygulamaya geçirilmesi ile mümkün
olacaktır. Hazırlanan bu kitapçığın, kanunun daha iyi anlaşılıp
uygulanabilmesi için, hem işverenlerimize hem de çalışanlarımıza
faydalı olacağını umuyorum.
FARUK ÇELİK
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI
İÇİNDEKİLER
NİÇİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ? .............................................................8
KANUNA HIZLI BAKIŞ .................................................................................10
KANUN NELER GETİRİYOR? ......................................................................12
t Tüm çalışanlar sağlık ve güvenle çalışacak ..................................13
t Kuralcı değil önleyici yaklaşım .........................................................14
t İşyerleri tehlike durumlarına göre sınıflandırılacak ...................15
t Her işyerine iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi .....................16
t İşyerleri için ortak sağlık ve güvenlik birimi ................................17
t Küçük işletmelere devlet desteği ...................................................18
t Risk değerlendirmesi zorunlu hale geliyor ..................................19
t İşe başlamadan önce sağlık taraması ............................................20
t İş kazası ve meslek hastalıklarında etkin kayıt dönemi ...........21
t İşyerleri acil durumlara karşı hazır olacak ....................................22
t İş sağlığı ve güvenliğine çalışan katkısı..........................................23
t Çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği eğitimi ....................................24
t İş sağlığı ve güvenliği kurulları ........................................................25
t Tehlike durumunda çalışmaktan kaçınma hakkı .......................26
t İş merkezlerinde iş sağlığı ve güvenliği koordinasyonu .........27
t Hayati tehlike tespitinde işin durdurulması ................................28
t Büyük endüstriyel kaza riski için önceden tedbir .....................29
t İdari yaptırımlar etkinleştiriliyor ......................................................30
t Kanun aşamalı olarak uygulanacak ...............................................31
İŞVEREN AÇISINDAN GETİRDİKLERİ .......................................................32
ÇALIŞANLAR AÇISINDAN GETİRDİKLERİ ..............................................33
TABLO VE İSTATİSTİKLER ...........................................................................34
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU ......................................................38
6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI
